www.odkrywaniehistorii.fora.pl

Piotr-246 · Gość

Temat: Król Wizymir Budowniczy

"Wyszomir albo Wizymierz od wielu Historyków wspomiany, według Kagnimira L.I. Prokosza L. I. Hubnera Tab: gen 192. syn Haldwiryka króla wyżey wyrażony. Potomek Polaka albo Polacha zaczął panować w Roku Pańskim 292."
(Cytat z tłumaczenia kroniki Prokosza na j. polski)

"Wyszomir albo Wyzymier zaczął panować R.P. 292 panował lat czterdzieści ośm."
(Cytat z tłumaczenia kroniki Prokosza na j. polski)

"Polak Wielki czyli Polach z bracią swoją powracając tu nazad z Illiryku do tych krain w Roku Świata 3530 szczęśliwie w nich osiadł, którego potomność aż do Wyszomira króla to jest: do Roku Pańskiego 340, przez lat siedemset sześćdziesiat siedem nieprzerwanie panowała..."
(cytat z przypisu ze str. 50 z tłumaczenia Prokosza na j. polski)

Piotr-246 · Gość

Wikipedia: "Wizymir"

"Według legendy przytoczonej przez Marcina Bielskiego, Wizymir był bezlitosny dla Duńczyków, o których ziemie chciał powiększyć swoje państwo aż do Bałtyku."

"Już Wincenty Kadłubek zapisał w swej kronice historię o bliżej nieznanych walkach Polaków z Duńczykami."

"Innym ważnym źródłem legendy o Wizymirze jest przekaz Kroniki Wielkopolskiej, która opisując 20 synów Lestka III z nałożnicy wymienia po kolei ich imiona[7]. Kilka stronic dalej każdemu z nich przydaje jakiś gród, powstały od jego imienia. I tak, pewien książę o imieniu Wyszomir (oryg. Wyssimirus) miał założyć gród nad morzem północnym zwący się od jego imienia Wyszomierz (oryg. Wyszszimiria), dzisiejszy Wismar w Meklemburgii. "

Piotr-246 · Gość

Prokosz po łacinie:

"Wisimiro regionem vocatam Wismaria a civitate ejusdem nominis, quam Wiszomir quondam Rex Poloniae condiderat, et suo nomine appellavit."

"Stirpe Wiszomiri extincta, abolita fuit Monarchia"

Piotr-246 · Gość

Obszerny fragment po łacinie:

"WYSZOMIR

A.D. 292. Secundum Prokosium et Kagnimirum Wiszomir alias Wizymierz filius Halduirici Regis, unus posterorum Polaki supra dicti (cujus stirps non interrupta successione per annos 767 his regionibus dominabatur , scilicet ab anno mundi 3573. ad annum Christi 340 ) incipit regnare."

I dalej jest opis na dwie strony.

Piotr-246 · Gość

Tłumacznie Prokosza wprost z łaciny w książce J. Bieszka "Starożytne Królestwo Lehii Kolejne Dowody" str.30

"Wyszomir (1)

Według Prokosza i Kagnimira roku Pańskiego 292 rozpoczął panowanie Wyszomir lub Wizymierz, syn króla Halduiryka, jeden z przodków wspomnianego powyżej Polaka [Polaha] (którego ród panował na tych ziemiach nieprzerwanie przez 767 lat, to znaczy od 3573 Roku Świata [427 roku p.n.e.] do 340 roku Chrystusa). Wspaniały wojownik na ziemi i morzu, pobił w wielkiej bitwie Sujonów i Danów. Starł wojsko Sywarda, króla Danów, zaś jego syna Jarmeryka, który walczył zaciekle (gdy jego koń został zabity przez jakiegoś żołnierza), wziął żywcem. Gdy następnie odszedł cało, ponownie wzniecił wojnę przeciwko Wyszomirowi, lecz po wydaniu ostatniej bitwy pod Skanią, pokonany, rzucił się do ucieczki, kiedy również jego ojciec zginął.

Roku Pańskiego 330 Wyszomir rozkazał pokonanym, ażeby uznali go na zawsze panem nad sobą, zapłacili daninę i z kobietami, nie różniąc się usposobieniem, związali włosy po kobiecemu, mianowicie jako wyraz słabości kobiecej; zmuszonym do przyjęcia obu warunków pozwolił na zawarcie pokoju. Po ucieczce Jarmeryka zezwolił łaskawie Danom, żeby ogłosili innego króla, oni zaś wybrali jakiegoś surowego i krzepkiego człowieka imieniem Buthla. Ów jednak nieco później został odsunięty od władzy. Jarmeryk bowiem, wygnawszy rywala, powracając w następnym roku, przejął władzę i rządził pokojowo przez sześćdziesiąt lat. Pamiętając jednak o poprzednich klęskach, nigdy już nie ośmielił się nękać lud Polahów.

Powróciwszy z Danii, Wyszomir założył dwa miasta na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, spośród których jedno nazwał od swego imienia Wiszmarią (którego miano zmienili nieco Niemcy, zamieszkujący je później, na Wizmar), odbudował zaś drugą siedzibę Kodan [Gdańsk], spustoszoną, którą założył niegdyś Kodan, syn Sarmaty, brat Helissy II, skąd bierze swą nazwę Zatoka Kodańska. Dlatego też ku pamięci królewskiego założyciela pozostawił tej siedzibie starożytne miano, wsi jedynie przydał nazwę własną rybaków na swoją pamiątkę.

Rządził pomyślnie przez czterdzieści osiem lat, umierając, pozostawił syna Mieczysława, narodzonego z Amalesfonty, córki księcia Turyngii, jednej ze swoich żon.

(1) Geberyk Helderich zrodzony z ojca, pragnąc rozszerzyć ziemie swojego królestwa kosztem plemienia Wandalów przeciwko ich królowi Wizumarowi ze szczepu Asdingów, który ma u nich znaczenie i według relacji dziejopisa Deuksippa (który zaświadcza, że w ciągu jednego roku pokonali oni, z uwagi na zbytnią rozległość terenu, odległość od oceanu do naszych granic; w owym czasie przebywali oni tam, gdzie teraz siedzą Gepidzi, pomiędzy rzekami Mansia Miliare, Gilfil i Grissa, który wszystkich wyłącza... ), wskazuje na ród wielce wojowniczy."

Piotr-246 · Gość

Thomas Nugent ("The History Of Vandalia"):

"XII. WISIMAR,

The Twelfth KING of the VANDALS.

WISIMAR, the son and heir of Alberic, is known in history for his bad success against the Goths, with whom the Vandals were still at variance. The former were commanded by king Gerberich, a prince renowned for his military abilities. After a long contest, fortune declared itself in favour of the Goths; for the Vandal army, under king Wisimar, was intirely defeated on the banks of the river Moeroz. Whether Wisimar was taken prisoner, is not mentioned by Jornandes; but we are informed, that the remains of his army put themfelves under the protećtion of Constantine, who assigned lands to them in Pannonia. Here they continued forty years, without giving any disturbance to the empire.

Piotr-246 · Gość

c.d.

The preceding account of the transactions of king Wisimar is taken from Jornandes; but we have further particulars of this prince's reign from Saxo Grammaticus, and the rest of the Danish historians. By these we are informed, that in the reign of Siward I. king of Denmark, Othar king of Sweden sent a deputation to that monarch to demand his sister in marriage.
Siward looking upon this alliance as a means of restoring harmony between two kingdoms which had been always at variance, complied with the propofal, and Halland was the place appointed for folemnizing the nuptials. But the Swedish monarch finding himself befet by ruffians on the road to that place, broke off the match; and suspecting Siward to have been the author of that violence, he immediately declared war against Denmark. The two armies met on the confines of the spot appointed for a more friendly intercourse, and an engagement ensuing, Siward was defeated, and obliged to retreat to Cimbria, now Jutland. The Swedes made themselves masters of Halland and Schonen, and their king carried off with him the princess of Denmark, to whom he was afterwards joined in wedlock.

Piotr-246 · Gość

c.d.

The Vandals, ever ready to feize a favourable opportunity of annoying the Danes, took advantage of this war between the two northern crowns, and invaded Cimbria, under the command of their king Ismar or Wismar. They had laid the whole country waste, when Siward, alarmed at the enemy's progress, led an army against them, and attacking them by surprize, obtained a complete victory. Not discouraged with this alloy of ill fortune, the Vandals made a fecond irruption into Cimbria with a more powerful army, and defeated the Danes in their turn.

Jarmeric, the son of Siward, and the two daughters of that unfortunate monarch, were taken prifoners: the former they closely confined, but fold the two princesses by public fale, and made themfelves masters of all Cimbria. Siward's spirit however was not broke: he raised fresh forces, and led them against the Swedes in Schonen; but the governor of that province, whose name was Simon, made a gallant defence; and Siward at length was Nain in a very obstinate battle, in which the Swedish general also perished.

Piotr-246 · Gość

c.d

The kingdom of Denmark was now reduced to a most deplorable situation, being possessed of little more than the illes of Zealand and Fionia, while the Vandals were masters of Cimbria, and the Swedes of Schonen and Halland. But what proved still a greater mortification to the Danes, Jarmeric, a most gallant prince, and the presumptive heir of the crown, was in the hands of Wismar king of the Vandals. In this distress, Buthl, a weak prince, but brother to the late king, was placed on the throne, where he performed not one action either for his own glory, or the good of the monarchy.

Jarmeric, after having undergone a very severe servitude, so as even to be obliged to till the ground with common Naves, was raised to some considerable employment* Here he made himself known to king Wismar, and his great accomplishments soon recommended him to that prince's favour. Still being considered in the light of a prisoner, and watched with great care, he determined to make his escape the first opportunity. This soon offered, by the death of king Wismar's brother, when, according to the custom of
the Vandals, that monarch had invited all the chief persons of the kingdom to celebrate his brother's funeral by a feast at the house of the deceased. Jarmeric made his design known to a Danish youth named Gunno, the companion of his servitude. They contrived to make the guards drunk, flew the queen, rifled the palace, and fled towards Denmark. Here they were received with the greatest demonstrations of joy; and Buthl, sensible of his inabilities for government, immediately resigned the throne to his nephew.

Piotr-246 · Gość

JARMERIC being a warlike prince, resolved to seek every occasion of restoring the Danish monarchy to its ancient splendor. His first enterprize was against the Swedes, of whom he recovered all they had wrested from Denmark. From thence he marched his victorious army into Cimbria, and drove the Vandals out of that country, which he reunited to his own kingdom. Not content with this success, his resentment led him to chastise that nation for the mischiefs they had done both to himself and the kings his predecessors. With this design he marched a formidable army to the frontiers of Vandalia; and having defeated the troops that attempted to oppose his passage, he obliged the whole country to submit to his government. On this occasion he is said to have committed a very extraordinary act of cruelty. In order to intimidate the inhabitants, he ordered forty of the principal persons of the whole nation to be fastened to gibbets, and as many wolves to be tied to them; so that the unhappy wretches were quickly devoured. This was the Danish punishment for robbers, and seems to intimate that they considered their enemy in that light.

The country of Vandalia having agreed to pay a yearly tribute to Denmark, Jarmeric led his army on to new conquests into the territories of the Sembi, the Curetes, and other nations on the East Sea. While his troops were engaged in this expedition, the Vandals availed themselves of the opportunity to shake off the Danish yoke, and to equip a feet *, with which they made a descent upon Denmark, and carried off a considerable booty. Jarmeric flew to the defence of his dominions, defeated the Vandalic fleet, punished the chief authors of this war, and increased the tribute of the conquered nation. The cruelty of this prince in inflicting punishments is extremely shocking: he ordered leather thongs to be passed between the two bones of the legs of each of the ringleaders; by these they were tied to the feet of an equal number of bulls, who were driven into the mountains, and pursued by bull-dogs.

Piotr-246 · Gość

AFTER these successes, Jarmeric finding no enemy to oppose him, fell into intemperance and voluptuousness, the usual consequence of wanton security. His cruelty had begun to render him odious, not only to the tributary nations, but to his own subjects. This alteration of conduct in the Danish mo'narch encouraged the Vandals to assert their independence, and to march an army into Cimbria. But Jarmeric being rouzed out of his lethargy by this insult, assembled his forces, and giving battle to the Vandals, was crowned with his usual success. He then entered their country a third time, and proceeding with the utmost severity of the sword, he committed such barbarities as are sufficient to raise horror and indignation in the human breast.

We hear no more of any attempt of the Vandals for the recovery of their liberty in Jarmeric's reign; but history informs us of the catastrophe of that prince, which may, without temerity, be considered as an instance of the Divine vengeance for his horrid barbarities.

JARMERIC had married Suawilda, the sister of Adelar king of Sweden. Bicco, a nobleman of great power and ambition, out of envy or resentment to his sovereign, accused the queen of entertaining a criminal correspondence with Broder, the king's son by a former marriage. To support the accusation, he suborned false witnesses ; and the king, enraged at so unnatural a crime, ordered them both to be put to death. The sentence was executed upon the innocent but unfortunate queen, who was trampled to death by horses: but the son found means to escape, by the connivance of his keepers, and raised civil commotions, which ended only with the life of the old king. They were both made to believe, by those wicked instruments who never fail to create divisions in all courts, that their security could only be effected by the death of the other. Jarmeric retired to a strong castle, which he had built as a place of thelter, in case of any unprosperous turn of fortune. The castle was besieged and taken, and the father was put to death by his own unnatural son * +.

Piotr-246 · Gość

c.d.
But we return now to king Wisimar.

This prince is supposed to have built the city of Wismar in 340, which took its name from the royal founder. The building of this city was in order to take advantage of the haven, which was convenient for trade. It was afterwards destroyed, but rebuilt by Gunzelin II. count of Schwerin, out of the ruins of Mecklenburg, in 1239, and bought of that prince by Henry of Jerusalem. There is still a church in this place known by the name of Old Wismar; but of this city we shall have occasion to say more hereafter.

The wife of this prince is said to have been Amalasuntha, daughter of a Saxon king; but of this we have no proof. What can be affirmed with certainty is, that Wisimar himself was of the tribe of the Afdingi *

Piotr-246 · Gość

Bernard Wapowski
ur. 1450, zm. 1535 - Wikipedia)

Pisał o królu Wizimirze:

"Wapowski‎ ‎Wizimira‎ ‎wyjął‎ ‎z‎ ‎kronik‎ ‎duńskich a‎ ‎że‎ ‎tam‎ ‎powiedziano‎ ‎o‎ ‎nim,‎ ‎iż‎ ‎był‎ ‎Słowianinem,‎ ‎zrobij go‎ ‎Polakiem.‎"
("Rzeczy polskie. T. 1", 1861)

OCR skanu o Wizimirze:
("Rzeczy polskie. T. 1", 1861)

"Po‎ ‎Lechu‎ ‎panował‎ ‎syn‎ ‎jego‎ ‎Wizimir.‎ ‎Ten kroi‎ ‎polski‎ ‎najwięcej‎ ‎flotą‎ ‎dokazywał;‎ ‎przepłynął morze‎ ‎wenedyckie‎ ‎czyli‎ ‎bałtyckie,‎ ‎zabrał‎ ‎Duńczykom‎ ‎Rugią,‎ ‎Fionią‎ ‎i‎ ‎inne‎ ‎wyspy,‎ ‎aż‎ ‎król‎ ‎duński Sywart‎ ‎został‎ ‎tylko‎ ‎przy‎ ‎kawałku‎ ‎królestwa,‎ ‎jako lennik.‎ ‎Córkę‎ ‎jego‎ ‎Jutyą‎ ‎przedali‎ ‎Polacy‎ ‎Norwegczykom,‎ ‎a‎ ‎Skanią‎ ‎Niemcom,‎ ‎syna‎ ‎zaś‎ ‎trzy mali‎ ‎jako‎ ‎zakładnika.‎

‎Wizimir‎ ‎założył‎ ‎Wismar‎ ‎{ Gdańsk. Podanie‎ ‎to‎ ‎jest‎ ‎bardzo‎ ‎późne;‎ ‎wciągnął‎ ‎ją‎ ‎do dziejów‎ ‎polskich‎ ‎dopiero‎ ‎Wapowski,‎ ‎który‎ ‎swoje dzieło‎ ‎doprowadził‎ ‎do‎ ‎roku‎ ‎1535.,‎ ‎a‎ ‎z‎ ‎którego tylko‎ ‎ułamek‎ ‎istnieje.‎ ‎W‎ ‎tej‎ ‎robocie‎ ‎dopomógł‎ ‎i Sarnicki,‎ ‎który‎ ‎opowiadanie‎ ‎swoje‎ ‎na‎ ‎roku‎ ‎1586. zakończył. Wapowski‎ ‎Wizimira‎ ‎wyjął‎ ‎z‎ ‎kronik‎ ‎duńskich a‎ ‎że‎ ‎tam‎ ‎powiedziano‎ ‎o‎ ‎nim,‎ ‎iż‎ ‎był‎ ‎Słowianinem,‎ ‎zrobił go‎ ‎Polakiem.‎ ‎Co‎ ‎do‎ ‎nazwiska,‎ ‎je3t też‎ ‎nieco‎ ‎zmiany,‎ ‎gdyż‎ ‎ów‎ ‎król‎ ‎słowiański,‎ ‎a‎ ‎niewątpliwie‎ ‎wódz Pomorzanów,‎ ‎nie‎ ‎nazywał‎ ‎się‎ ‎Wizimir,‎ ‎ale‎ ‎właściwie‎ ‎Ismar.

0‎ ‎Wizirairzu,‎ ‎lecz‎ ‎królu‎ ‎wandalskim,‎ ‎spomina‎ ‎Jornandes.‎ ‎To‎ ‎zapewne‎ ‎dało‎ ‎Sarnickiemu powód,‎ ‎że‎ ‎Lecha‎ ‎wyprowadził‎ ‎od‎ ‎Wandalów‎ ‎i znalazł‎ ‎bardzo‎ ‎naturalnem,‎ ‎iż‎ ‎Lech‎ ‎nadał‎ ‎familijne imie‎ ‎swemu‎ ‎synowi.

Co‎ ‎się‎ ‎tyczy‎ ‎Duńczyków,‎ ‎to‎ ‎o‎ ‎nich‎ ‎napom knął‎ ‎i‎ ‎Mateusz‎ ‎Cholewa,‎ ‎ale‎ ‎u‎ ‎niego‎ ‎w‎ ‎tych‎ ‎woj nach‎ ‎zamorskich,‎ ‎a‎ ‎mianowicie‎ ‎na‎ ‎wyspach‎ ‎dano*- malchickich‎ ‎Polacy‎ ‎pojmali‎ ‎i‎ ‎okuli‎ ‎króla‎ ‎Kanutą.

Po‎ ‎śmierci‎ ‎Wizimira,‎ ‎na‎ ‎którym‎ ‎wygasł‎ ‎ród Lecha,‎ ‎objęło‎ ‎rządy‎ ‎dwunastu‎ ‎mężów‎ ‎czyli‎ ‎rząd ców.‎"
("Rzeczy polskie. T. 1", 1861)

Piotr-246 · Gość

Poszukiwana nadal kronika Nakorsza Warmisza była dedykowana Wizimirowi:

"Za króla Wizimierza napisaną być miała i do 1574 zostawała iakoby w ukryciu, wtenczas dopiero z nieznaiomych decyfrowana charakterów, z nieznaiomego dyalektu na łaciński język przełożona, przez różnych osób ręce przechodząc, dostała się do Załuskiego, który ią za skarb poczytywał"

("O dziejopisach polskich, ich duchu, zaletach a wadach."
Lukasz Golebiowski - 1826, Books Google)