www.odkrywaniehistorii.fora.pl

Piotr-246 · Gość

Godzisław Baszko

(fragmenty, streszczenia i poprawa czytelności)

************************************************************

Kronika Lechitów i Polaków
napisana przez Godzisława Baszko
kustosza poznańskiego
w drugiey połowieku wieku XIII

z dawnego rękopisma Biblioteki Willanowskiey

w Warszawie 1822
w drukarni XX. Pijarów

************************************************************

(pomijam fragment)

Czytamy w naydawnieyszych starożytnych księgach, że Pannonia jest Matką i gniazdem wszystkich słowiańskich narodów. Pan, wyraz grecki, tłumaczą Słowianie samodzierzca...

Od tego wyrazu wiec Pan, zwani Pannonowie, pochodzić mają od Jana wnuka Jafetowego. Najdawniejszym ich Samowładcą być ów potężny Nemroth, co pierwszy odważył się równych sobie podbijać i do posłuszeństwa przymuszać.

Pan Kiąże Pannonów spłodził trzech synów, Lecha pierworodnego, Rusa drugiego i Czecha, którzy i potomkowie ich Królestwa Lechitów, Rusinów i Czechów Boemami także zwanych posiadali, posiadają i wiecznie przy łasce Boskiej posiadać będą; pomiędzy ktoremi pierwszeństwo panowanie i zwierzchność zawsze przy Lechitach, podług świadectwa kronik i znaków granicznych.
(...)

Rozmaite są gałęzie języka Słowiańskiego rozumiejące się wzajemnie. Lubo w niektórych słowach i wymawianiu zdają się być cokolwiek różne, pochodzą jednakże od tegoż samoego przodka jako i Słowianie, to jest od Sława, którego Imienia nie przestają dotąd używać, jako to Tomisław, Stanisław, Jarosław, Wencesław, i t. d.

Powiadają, że Nemrot w Słowiańskim języku znaczy Nyemyerza czyli niepokoj, albo niedający nikomu pokoju. On to narzucił poddaństwo na wolne niegdyć Ludy! on odważył się podbić pod panowanie swoje równych sobie! I zuchwała śmiałość jego nie tylko na braci swoich narodu Słowiańskiego, ale na cały świat jarzmo niewoli wtłoczyła!

Dawniejsze dzieje cztery tylko Królestwa Słowiańskie wymieniają, to jest, Pannonów, Lechitów, Rusinów i Czechów czyli Boemów: lecz później wiecej powstało Królestw i Państw tego Narodu: wyliczemy je z wywodami.

Królestwo Bulgarskie od rzek Bulga zwane.

(pomijam fragment)

KRÓLOWIE POLSCY
DAWNI

KRAKUS I POTOMSTWO JEGO

Zobaczmy najprzód początek Królów Lechitów. Za czasu Króla Assuera, gdy Gallowie rozmaite Państwa i Królestwa najeżdżali, Lechitowie jakoby Synowie jednego Ojca, nie miewali Królów ani Książat, wybierali tylko z pomiędzy siebie dwunastu roztropniejszych i możniejszych Mężów, którzy spory pomiędzy niemi zachodzace sądzili, i Rzeczpospolitą sprawowali, nie wymagając od nikogo żadnej poniewolnej daniny ani posługi.

(...)

Obawiając się więc napaści Gallów, obrali jednomyślnie Wojewodą, a właściwie mówiąc Wodzem wojska (bo Wódz wojska nazywa się w Polskim jezyku Wojewoda) pewnego najwaleczniejszego Męża zwanego Krak, któren z przeznaczenia Boskiego mieszkiwał wtedy około rzeki Wisły pomiędzy Lechitami pobratymcami swemi.

Po zwycięstwie nad Gallami Krak, przyzwoiciej Corvus zwany, obrany został Królem Lechitów. Zbudował Zamek od imienia jego Krakowem rzeczony, dawniej Wanwel zwany, (pewna albowiem narość, której mieszkańcy gór od napoju wody dostawać zwykli na szyi, nazywa się Wanwel...)

(...)

Po śmierci Królowej Wandy Lechitowie długi czas Królów nie mieli, obierali sobie tylko Wojewodów i dwunastu Starostów. Dopiero za czasu Króla Aleksandra Wielkiego, Lechitowie pewnego dzielnego Męża złotniczego rzemiosła (ktoren sztuką wiecej i przemysłem niżeli siłą oparł się potędze Aleksandra W. i przymusił go do ustąpienia z ziemi bez sławy i ze wstydem) nazwawszy go Leszkiem, obrali Królem.