www.odkrywaniehistorii.fora.pl

Piotr-246 · Gość

Mapy Ptolemeusza

Klaudiusz Ptolemeusz (ur. ok. 100, zm. ok. 168)

"Cosmographia Claudii Ptolomaei Alexandrini",
dostępna w Cyfrowej Bibliotece Narodowej.

Na pierwszej stronie widzimy mapę świata i napisy:

Sarmatia m europa
Sarmatia m asia

Sarmatic O (Okeanos, Bałtyk, Sarmatir?, Sarmatur?)

Góry:

Carpatus (Karpaty)

Rzeki:

istula - na mapie są dwie odnogi Istuli - ta wschodnia to może być rzeka San.

Regiony:

Asbiturg (?) powyżej Sudetów, lub same Sudety.

W miejscu Szwecji napisy: Dana, Suecia
W miejscu Norwegii: napis Norbegia
w miejscu Danii napis: Cimbri
W miejscu Finlandii napis: Gottia
W miejscu Grenlandii napis: Gronelant

Wyspy Duńskie: Scadiar?, Secja?
Wyspa Gotlandia: napis Gotha

Ponad morzem Kaspijskim napis: Scithia intra unaum montem

Napis Armenia w miejscu Armenii

I wiele innych na tej mapie.

Piotr-246 · Gość

Mapa "Magna Germania"

Napis w południowej częsci Polski: Mugootheus? istulam flunium

Rzeki:

istula (Wisła), dwie Istule, bo wschodnia odnoga to może być rzeka San
Viadus (Odra)

Góry
mons Asbiturgurs? - Sudety

Miejscowości na ziemiach polskich:

Askaukalis (astualis ?)- Kalisz lub okolice
Asantu ? - okolice Raciborza
Arsemu? - na Podkarpaciu
Budorigiu -
Mlisia - Mielec (?)
Guborigia - Budorigon Wrocław, Brzeg (?)
Innosaleu - Wałbrzych?
Leukaristos - Opole (?)
Carrodunu - Kraków
Rugiu - Szczecin?
Setiba - okolice Czętochowy.
Stargiss - Stargard Szczeciński (?)

Regiony:

rutitli - w miejscu Wielkopolski
omanj - w miejscu Dolnego Śląska
eluones (elunoef) - w miejscu woj. łódzkiego
lugi - woj. opolskie
Corrinti - w Czechach?
Bibuni (Sibuni) - ziemia Sandomierska?
luaburi - Małopolska

Piotr-246 · Gość

Mapa Sarmatia Europe

Rzeki:

istula (flunius ?) (Wisła)

Miejscowości na ziemiach polskich:

Carrodunu - Kraków

Regiony:

Carpiani
Cariones ()

góry

Carpatus mons

I wiele innych...
Liczne miejscowości nad Morzem Czarny i Krymie

Piotr-246 · Gość

Inne nazwy u Ptolomeusza:

Lugidunum (Legnica, Głogów)
Limios alsos - "Gaj Limijski" - (Ślęża ?).
Askaukalis
Budoris
Bunition
Kolankoron
Skurgon
Setidawa (Konin ?)
Susudata - Szczecin (?)
Virunion
Virition

Piotr-246 · Gość

Nad mapami Ptolemeusza trzeba zatrzymać się na dłużej.

Najstarsze miasta Lehii, o jakich wiemy z kronik to:

2025 Rok Świata - Kraków
---------------------------

"VIII Polach Priscus, brat jego, którego Żydzi Gogiem zowią, przed tym Dan albo Alanus, a potem Baal, Tanaus, Hercules i Iouis rzeczony: nastąpiwszy Roku 2018 od stworzenia świata i 362 roku od Potopu. A wieku swego 348. Panował lat około 45. Przyszedł do Europy Roku 2025 od stworzenia świata, 369 roku od Potopu. Gdzie Scytyckie Królestwo (które przed tym od początku w Azji było) ustanowił od niego Polskim, a od władzi Carmackim nazwane. I spłodził w nim trzech synów, Sczyćca, Bogaderza i Giełona: z którego linii był Jan Giełon, albo Jagieło.", "Tu w samym środku Europy nową Stolicę świata (którą dziś od Krakusa niegdyś następcy jego, iż ją rozszerzył, Krakowem zowiemy) ciągnąc do Włoch za Gomerem, założył i oną Carodunum (jak ma Ptolomeusz) albo raczej Czarowdrzrżoną jakoby Cesarzów drzrżeniem albo postrachem przezwał. I w niej Tron, Koronę, i Berło z Libanu przyniesione, ze wszystką starożytną chlubą Scytycką zostawił. Dlatego Polaków (jak się pokazało) nie pospolitymi Scytami, ale Regios, to jest Królującymi i Czarmatami lub to źle piszą Sarmatami, to jest Czarstwa w mocy mającymi zowią." (tekst na podstawie pracy "Wywód jedynowłasnego państwa świata" ks. Wojciecha Dębołęckiego, rok 1633)

2032 Rok Świata - Gniezno
-----------------------------------------

"Lech Syn Helissy II wnuk Sarmaty osiadł w tym stronach Roku Świata 2032 panował lat piećdziesiat, umarł w Roku Świata 2082", "Lech wedug Prokosza i Kagnimira. Z walecznych powstawszy Lech Sarmatów, bez wytchnienia wojował narodami. Wojnami i latami zwątlony Lech podług Prokosza i Kagnimira, umarł w Gnieźnie Roku świata 2082 przeżywszy na państwie lat pięćdziesiąt. Zostawił po sobie według Prokosza, Filara albo Filana..." (Kronika abp Prokosza)

2093 Rok Świata - Szczecin
----------------------------------------------

Miasto założył Szczyt, (rok podany jako początek jego panowania)
(wg Dyjamentowskiego)

--------------------------------------------------------------------------------------------------

2113 Rok Świata - Gdańsk (Kodan)
---------------------------------------------------------

Miasto założył Kodan (Gedan, rok podany jako początek jego panowania)
(wg Dyjamentowskiego)

-------------------------------------------------------

Lublin [Luwin],
założył miasto Lublin,
początek panowania w 2673 roku świata,
panowal 18 lat.
--------------------------------------------------------

Kaliz [Kalizo],
założył miasto Kalisz,
początek panowania w 2814 roku świata,
panował 8 lat.
--------------------------------------------------------

Sendymir [Sąndzmir],
założył miasto Sandomierz,
początek panowania w 2959 roku świata,
panowal 17 lat.
-------------------------------------------------------

Posnan [Pozen],
załozył miasto Poznań,
początek panowania w 3033 roku świata,
panowal 32 lata.
(Źródło dla Lublina, Kalisza, Sandomierza, Poznania: Poczet królów Sarmacji według Kagnimira, "Starożytne Królestwo Lehii, kolejne dowody", Janusz Bieszk, strona 125)

-----------------------------------------------------

3368 Rok Świata - początek panowania króla Przemysława Leszka I - można te datę założyć także jako domniemany początek miasta Przemyśla. Również wspominanego jako stolica Lehii
(źródło - uzupełnić)

Miasta te zatem powinny (ale nie muszą) być na mapach Ptolomeusza

Piotr-246 · Gość

Najpierw potrzeba przyjrzeć się ogólnemu ukształtowaniu ziem polskich według Ptolomeusza.

Nie znaczy to, że Lehici nie mieli lepszych map.

Na przyklad Odra na mapie Ptolomeusza widnieje nazwa Viadus.

Lehici dobrze wiedzieli, ile dni trwa podróż konna wzdłuż Odry, wiedzieli, na których odcinkach płynie na zachód, północ lub północny zachód. Potrafili to narysować, dużo lepiej niż Ptolomeusz.

Na mapie bardzo dobrze rozrysowane są Sudety - biegną z północnego zachodu w kierunku południowego wschodu. Ta rzeka Viadus jednak nie dochodzi do Sudetów, dochodzi do nich inna rzeka: Suevus lub Suenus, co musi mieć związek z nazwą Sudety. Pierwsza myśl, że może to być Łaba, ale Łaba nie uchodzi przecież do Bałtyku. Łaba u Ptolomeusza zaznaczona jest gdzie indziej, bardzo jasne, że jest to rzeka podpisana Albis.

Nie jest wcale wykluczone, że Suesus, Suevus to też Odra, znaczona z niewiedzy dwukrotnie na mapie. Nazwa Suesus kojarzy się też z nazwą Śląsk.

Dlaczego Istula (Wisła) płynie (na mapie) na południe od Sudetów, to można wyjaśnić. Każdy obserwator ma swoją perspektywę, i dla kogoś Sudety są za źródłami Wisły, co ocenił on jako północ. Oczywiście Ptolomesusz korzystał z wiedzy innych kartografów.

Na zaawansowanym biegu Wisły jest jezioro, które kojarzy się z jeziorem Zegrzyńskim (Narew).

A może zanim zbudowano tamę we Włocławku na Wiśle, było tam mniejsze nautralne jezioro?

Na innej mapie Ptolomeusza to jezioro jest dużo większe i zamiast Narwii jest jakaś odnoga Wisły. Wpływa ona do Bałtyku. I co najdziwniejsze, przepływa ta odnoga przez jakieś góry. Mogło nastąpić jakieś pomieszanie faktów. Na przykład ujście Wisły przedstawiono w ten sposób.

Piotr-246 · Gość

Zacznijmy od "corrodunu"

Mapy Ptolomeusza mogły być przerysowane przez różnych kopistów na przestrzeni dziejów. Widzimy w sieci kilka różnych map przedstawianych jako dzieło Ptolomeusza, gdzie jest zaznaczone miasto Carrodunum. Która mapa jest oryginalna? To jest inny temat. Czytałem, że oryginał się nie zachował. Nas interesuje, czy dana informacja trzyma się całości czy nie.

Carodom, Carrodunum nie wzbudza już wielu kontrowersji w naszych kręgach.

------------------------------------------------------------
Astualis
czy raczej Askaukalis - ma rozbudowane hasło w Wikipedii, gdzie przypisano zostało Bydgoszczy. Nazwę można kojarzyć z Kaliszem, co nie wprowadza zbyt dużych rozbieżności co do regionu. Jak dla kogo oczywiście.

------------------------------------------------------------
Setida, niektórzy piszą, że Setidawa, Getidava. Piszą ludzie, że to Konin lub Żnin lub Szczecin: ("Żnin mit der Burg Setidawa", "Setidawa ( Cydowo bei Gnesen )", "Setidawa i Cetidawa to dwa rożne grody Niektórzy uważają Setidavę za Szczecin"

Piotr-246 · Gość

mlisia, calisia - jeśli Kalisz, to dlaczego w widłach Wisły i Sanu?

Istnienie starożytnego Kalisza jest jednak niepodważalne.

------------------------------------------------

Stargut - Stargard (Szczeciński) nazwa kojarzy się ze starym grodem, jakby Stargard był nawet pierwotną lokalizacją Szczecina. Podobieństwo do nazwy Starogard Gdański - tak jakby była to pierwotna lokalizacja Gdańska, Kodana. Nie jest powiedziane, że Kodan był dokładnie tam, gdzie Gdańsk. Mogła to być stolica regionu. Szczecin nie leży bezpośrednio nad Bałtykiem. Żegluga na Bałtyku nie miała dużego znaczenia w czasach popotopowych.

-----------------------------------------------

rugiu to raczej Rugia, wyspa w dzisiejszych Niemczech

--------------------------------------------------------

Piotr-246 · Gość

Do map Ptolomeusza trzeba mieć dystans. Sam Jan Długosz pisał, że nie jest łatwo zlokalizować te miasta:

"Są wzmianki oprócz tego, nazwiska i opisanie w Kosmografii Ptolemeusza położenia innych miast Polskich, jako to: Kalissia (Calissia), Setidava, Lugidunum, Budorigum, Leucaristus, Scurgum, Limosalcum, Ascaucalis, Rugium, Virunum, Viritium i Arsonium, których, oprócz jednego Kalisza, ani z miejsc ani z nazwisk nie mogliśmy odgadnąć."

Nazwy te były już dawno odczytane, choć w rożnych kopiach mogły brzmieć inaczej.

Piotr-246 · Gość

Skojarzenia językowe:

-------------------------------------------------------

Setidawa - tak biorąc to na siłę, mogła to być przekręcona nazwa Sandomierza, ze względu na występowanie głosek "s" i "d" w tej samej kolejności.

Budoris to może być nawet Budapeszt, który zaznaczono błędnie na ziemiach polskich.

Leucaristus, Leukaristos - ta nazwa podchodziłaby pod Lwów, a może bardziej Lwówek Śląski.

Skurgon, Scurgum - może inna wersja nazwy Stradom

Limosalcum, Limios alsos - skojarzenie słowne z Limanową

Virunum, Viritium, Virunion lub Virition - może Wrocław - głoski "w" i "r" w tej samej kolejności.

Arsonium, Arsemu - te nazwy kojarzą się z Ariami

Piotr-246 · Gość

Virunum, Viritium, Virunion lub Virition - gdyby zapisać tę nazwę jako Virotlav, to już skojarzenie z Wrocławiem byłoby bliższe.

Viroslav - to bardziej po słowiańsku brzmi i co ciekawe, ta nazwa własna jest używana w świecie jako nazwiska.

Piotr-246 · Gość

Sztuczna inteligencja:

Nie ma pewności co do znaczenia nazwy Setidawa, ponieważ nie ma dostępnych źródeł z epoki, które by to wyjaśniały. Setidawa to nazwa, która pojawia się na mapach Klaudiusza Ptolemeusza w drugim wieku n.e. w jego dziele "Geografia".

Jest możliwe, że nazwa Setidawa pochodzi od języka celtyckiego lub germanskiego, ponieważ w tamtych czasach te języki były w użyciu w Europie Środkowej.

Niektórzy badacze sugerują, że Setidawa może być tożsama z dzisiejszym miastem Ząbkowice Śląskie w Polsce, ponieważ znajduje się ono na terenach, które były zasiedlone przez Celtów i Germańczyków. Jednakże jest to tylko hipoteza i nie ma na to żadnych bezpośrednich dowodów.